ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΕΝΤΕ HOTSPOTS

Τα «αντισταθμιστικά» για τους κατοίκους των νησιών

Αντισταθμιστικά οφέλη για τα νησιά που δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση από το προσφυγικό σχεδιάζει η κυβέρνηση παράλληλα με τη δημιουργία πέντε Κέντρων Καταγραφής και Ταυτοποίησης (hotspots) σε
Λέσβο, Χίο, Κω, Σάμο και Λέρο.

Την ίδια στιγμή τα κέντρα προσωρινής φιλοξενίας που πρέπει να χωροθετηθούν σε Αττική και Bόρεια Ελλάδα για συνολικά 20.000 άτομα θα σπάσουν, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, σε μικρότερες μονάδες για να μη δημιουργηθούν γκέτο, ενώ άλλοι 20.000 πρόσφυγες θα φιλοξενηθούν σε διαμερίσματα μέσω επιδότησης ενοικίου.

Την ώρα που το προσφυγικό αναδεικνύεται σε κορυφαίο ζήτημα για ολόκληρη την Ευρώπη και τα ανθρώπινα «ποτάμια» πλημμυρίζουν το Αιγαίο και τη Γηραιά Ηπειρο, το κυβερνητικό σχέδιο μετά και την άτυπη Σύνοδο Κορυφής της περασμένης εβδομάδας αναπτύσσεται σε τρεις βασικούς πυλώνες:

1 Πέντε Κέντρα Καταγραφής και Ταυτοποίησης (hotspots) στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου που δέχονται εδώ και μήνες τη μεγαλύτερη πίεση από τις αδιάκοπες ροές και ειδικότερα σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Λέρο και Κω με παράλληλα αντισταθμιστικά ωφελήματα.

2 Μικρές δομές φιλοξενίας στην ηπειρωτική Ελλάδα και ειδικότερα σε Αττική και Βόρεια Ελλάδα για συνολικά 20.000 ανθρώπους.

3 Πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου με στόχο τη φιλοξενία 20.000 προσφύγων σε διαμερίσματα υπό τη διαχείριση του ΟΗΕ.
Ανώτατη κυβερνητική πηγή αποκαλύπτει στο «Εθνος της Κυριακής» πως το σχέδιο περιλαμβάνει σημαντικά αντισταθμιστικά οφέλη για τους μόνιμους κατοίκους των νησιών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του προσφυγικού μετώπου και εισπράττουν τη μεγαλύτερη πίεση από τις ολοένα και αυξανόμενες ροές.

Θα επιδοτηθεί το ενοίκιο για προσωρινή παραμονή 20.000 ατόμων. Το ποσό για μια 4μελή οικογένεια αναμένεται να φτάνει στα 400 ευρώ τον μήνα. Το πρόγραμμα αφορά κενά διαμερίσματα αλλά και ανάδοχες οικογένειες που επιθυμούν να φιλοξενήσουν πρόσφυγες στο σπίτι τους.

 

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, τμήμα από το πακέτο των 500 εκατομμυρίων ευρώ που αναμένεται να εισπράξει η Ελλάδα το 2016 για το προσφυγικό θα κατευθυνθεί σε δράσεις στήριξης των νησιωτικών κοινωνιών του Ανατολικού Αιγαίου, όπως για παράδειγμα προγράμματα ενίσχυσης της απασχόλησης.

Μήνυμα
Η κυβέρνηση επιχειρεί με τον τρόπο αυτό να στείλει στις τοπικές κοινωνίες το μήνυμα πως αναγνωρίζει το δυσανάλογο βάρος που έχουν κληθεί να σηκώσουν. Η δέσμη των αντισταθμιστικών μέτρων αναμένεται να ανακοινωθεί σε συνάντηση που θα έχει εντός της εβδομάδας ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, με δημάρχους και μητροπολίτες των νησιών αυτών.

Παράλληλα, προχωρά η δημιουργία πέντε Κέντρων Καταγραφής και Ταυτοποίησης (hotspots) σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Λέρο και Κω. Στα κέντρα αυτά θα γίνεται η ταυτοποίηση των προσφύγων θα ξεκινά η διαδικασία της μετεγκατάστασης (θα ενημερώνονται οι πρόσφυγες για το πρόγραμμα κ.λπ.) και θα παρέχεται δυνατότητα βραχείας φιλοξενίας ως και 72 ώρες.

Στη Λέσβο, που δέχεται και τη σημαντικότερη πίεση, δημιουργείται (λειτουργεί ήδη πιλοτικά) ένα από τα μεγαλύτερα hotspot της χώρας στο κέντρο της Μόριας. Στην πλήρη ανάπτυξή του αναμένεται να έχει μέχρι και τέσσερα σημεία ταυτοποίησης, το κάθε ένα από τα οποία θα μπορεί να εξυπηρετεί μέχρι και 1.000 πρόσφυγες την ημέρα (συνολικά έως και 4.000 άτομα την ημέρα).

Παράλληλα, αυξάνονται οι θέσεις φιλοξενίας που υπάρχουν σήμερα. Αντίστοιχοι χώροι θα δημιουργηθούν και στα υπόλοιπα νησιά. Ειδικότερα στη Χίο έχει επιλεγεί, σύμφωνα με πληροφορίες, ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο επτά χιλιόμετρα έξω από την πόλη, κοντά στο χωριό Χαλκειός (Βιάλ).
Ο χώρος αναμένεται να διαμορφωθεί ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει πάνω από 1.000 άτομα. Συνολικά τα πέντε hotspots που θα λειτουργούν με ενιαίους κανόνες αναμένεται να μπορούν να φιλοξενήσουν περί τα 7.000 - 8.000 άτομα, ενώ θα επανδρωθούν από μεικτά κλιμάκια Ελλήνων και Ευρωπαίων ειδικών.

Μέχρι τις 14 Οκτωβρίου, ωστόσο, στην πρόσκληση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου (EASO) για 370 εμπειρογνώμονες είχαν απαντήσει έξι κράτη-μέλη για συνολικά 81 εμπειρογνώμονες, ενώ στην πρόσκληση της Frontex για 775 εμπειρογνώμονες (670 για Ιταλία και Ελλάδα) έξι κράτη-μέλη είχαν απαντήσει και διαθέσει 48 εμπειρογνώμονες.

Η πρώτη τηλεδιάσκεψη
Την περασμένη Πέμπτη πραγματοποιήθηκε η πρώτη τηλεδιάσκεψη μεταξύ των εθνικών σημείων επαφής που ορίστηκαν στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής κι εκεί η Frontex ενημέρωσε ότι βρίσκεται σε επαφή με τις Αρχές της Ελλάδας για την αναβάθμιση της Επιχείρησης «Ποσειδών» και την υποστήριξη της καταγραφής των προσφύγων στα εξωτερικά χερ­σαία σύνορα της χώρας.

Ο δεύτερος πυλώνας του κυβερνητικού σχεδίου περιλαμβάνει τη δημιουργία δομών προσωρινής φιλοξενίας σε Αττική και Θεσσαλονίκη (εκτός του πολεοδομικού ιστού της πόλης) για 20.000 πρόσφυγες συνολικά. Σύμφωνα με κορυφαίο κυβερνητικό αξιωματούχο, η λύση που προκρίνεται είναι να μην αναπτυχθούν δύο μεγάλες δομές των 10.000 ατόμων αλλά περισσότερες και μικρότερες -για παράδειγμα των 2.000 με 3.000 ατόμων- ώστε να μη δημιουργηθούν γκέτο.

Σε αυτά τα κέντρα θα μένουν πρόσφυγες που θα περιμένουν τη διαδικασία της μετεγκατάστασης σε άλλες χώρες της ΕΕ και γι' αυτό η παραμονή τους εκτιμάται πως δεν θα υπερβαίνει τους δύο μήνες. Πληροφορίες δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να δημιουργηθούν με την τοποθέτηση λυόμενων οικίσκων σε ανοιχτούς χώρους.

Σε κάθε περίπτωση το μεγάλο ζητούμενο για την κυβέρνηση είναι πως απέφυγε τη δημιουργία ενός «υπερστρατοπέδου» προσφύγων -όπως ζητούσαν οι Ευρωπαίοι εταίροι-, δυναμικότητας 50.000 θέσεων στην ενδοχώρα, κάτι που θα δημιουργούσε μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που θα έλυνε, σύμφωνα με την ελληνική πλευρά.

Αντ' αυτού, η Ελλάδα πήρε τη συναίνεση των Ευρωπαίων εταίρων για ένα πρόγραμμα 20.000 επιδοτούμενων θέσεων σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, που θα το «τρέξει» η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η οποία έχει άλλωστε και την τεχνογνωσία από αντίστοιχα τέτοια προγράμματα σε άλλες χώρες.

Κορυφαίοι κυβερνητικοί παράγοντες επισημαίνουν πως το επίδομα ενοικίου για μια 4μελή οικογένεια προσφύγων αναμένεται να φτάνει στα 400 ευρώ τον μήνα. Το πρόγραμμα θα αφορά κενά διαμερίσματα αλλά και ανάδοχες οικογένειες (οικογένειες υποδοχής) που επιθυμούν να φιλοξενήσουν πρόσφυγες στο σπίτι τους και θα χρηματοδοτηθεί από κοινοτικά κονδύλια και τον ΟΗΕ.

Προτεραιότητα στους ευάλωτους
 Θεωρείται βέβαιο πως θα έχουν προτεραιότητα οι ευάλωτες ομάδες, ενώ η φιλοξενία θα είναι προσωρινή, καθώς το πρόγραμμα εντάσσεται στη διαδικασία της μετεγκατάστασης σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κυβερνητικές πηγές εκτιμούν πως το μέτρο επιτρέπει τη φιλοξενία των προσφύγων σε πολύ καλύτερες συνθήκες και ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα ενός μικρού αλλά σημαντικού οφέλους σε ελληνικές οικογένειες που θα επιδοτηθούν.

Ανθρωποι με γνώση του αντικειμένου έλεγαν στο «Εθνος της Κυριακής» πως οι επιδοτούμενες θέσεις στα διαμερίσματα καλό είναι να χωροθετηθούν στην Αττική, όπου εντοπίζεται η μεγάλη συγκέντρωση προσφύγων. Αυτό, ωστόσο, είναι κάτι που μένει να διευκρινιστεί όπως επίσης και διάφορα άλλα ζητήματα επί της διαδικασίας (π.χ. ο τρόπος διασύνδεσης προσφοράς και ζήτησης).

Πάντως έχουν εντοπιστεί, σύμφωνα με πληροφορίες, οι πρώτες οικογένειες Σύρων προσφύγων που ενδέχεται να μπουν στο πρόγραμμα και να μετεγκατασταθούν στο Λουξεμβούργο (μέχρι 14 Οκτωβρίου μόνο έξι χώρες είχαν ενημερώσει για προσφερόμενες θέσεις: Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Ισπανία και Σουηδία), ενώ αναμένονται και τα απαραίτητα κοινοτικά κονδύλια για τις δομές του προγράμματος. Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν πως αυτήν τη στιγμή, μεταξύ των προσφύγων που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα της μετεγκατάστασης επικρατεί ακόμη φόβος για το τι θα συμβεί.

Δεν είναι λίγοι δηλαδή όσοι φοβούνται μήπως καταλήξουν σε κάποιο «στρατόπεδο» γι' αυτό και χρειάζεται σχετική ενημερωτική εκστρατεία. Στο μεταξύ, ο αν. υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας, ξεκινά κύκλο επαφών με τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων για να τους ενημερώσει για τις αποφάσεις της άτυπης Συνόδου Κορυφής και για την ανάγκη της άμεσης ενεργοποίησης της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία, με στόχο να επιδιώξει συνθήκες συναίνεσης για το τεράστιο ζήτημα του προσφυγικού.

Οι ροές πάντως δεν πρόκειται να μειωθούν, όσο δυσχεραίνει η κατάσταση στους προσφυγικούς καταυλισμούς σε Τουρκία, Ιορδανία και άλλες χώρες όπου συγκεντρώνονται Σύροι πρόσφυγες. Πληροφορίες αναφέρουν πως τα κονδύλια για τη σίτιση εκεί μειώνονται, σχολεία και βρεφονηπιακοί σταθμοί κλείνουν, με αποτέλεσμα πολλοί να βλέπουν περίπου ως μονόδρομο τον δύσκολο και για πολλούς μοιραίο δρόμο προς την Ευρώπη...
Πηγή:
ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ
jfoskolos@pegasus.gr