Σαμπούκος - Ένα πολύτιμο βότανο για τους ιούς της γρίπης,κρυολογήματα κ.α

Ο Σαμπούκος (Sambucus nigra) είναι επίσης γνωστός ως Ζαμπούκος, Σαμβυξ,Κουφοξυλιά, Αφροξυλιά, Αφροξυλάνθη, Ακταία,Βούζια,Φροξυλιά, Φροξινάνθη. Πρόκειται για μία ομάδα 30 περίπου φυτών που ευδοκιμούν σε εύκρατες και υποτροπικές περιοχές του Βορείου κυρίως ημισφαιρίου. Χρήσιμα τμήματα του Σαμπούκου είναι τα
φύλλα, τα άνθη και οι καρποί του.

Φαρμακευτικές ιδιότητες

Η κουφοξυλιά είναι πολύτιμο βότανο για τους ιούς της γρίπης, τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του στήθους. Οι ανθισμένες κορυφές είναι ιδανικές για το βήχα, τα κρυολογήματα και τη γρίπη. Το έγχυμα είναι χαλαρωτικό και προκαλεί ήπια εφίδρωση η οποία συντελεί στη μείωση του πυρετού.

Οι ανθοφόρες κορυφές του τονώνουν τους εσωτερικούς βλεννογόνους της μύτης και του λαιμού, αυξάνοντας την αντίστασή τους στις μολύνσεις. Ακόμη χορηγούνται για τη χρόνια καταρροή, τις μολύνσεις των αυτιών, τις αλλεργίες και την καντιντίαση.

Με το να αυξάνουν την εφίδρωση και την παραγωγή ούρων, τα άνθη του σαμπούκου ενισχύουν την απομάκρυνση των άχρηστων προϊόντων του σώματος και χρησιμεύουν στις ρευματικές παθήσεις.

Τα μούρα του είναι πλούσια σε βιταμίνη C και λαμβάνονται για τους ρευματισμούς και τον ερυσίπελα. Είναι ήπια υπακτικά και βοηθούν στην διάρροια.

Πολλαπλασιασμός-καλλιέργεια

Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα με ριζώματα το φθινόπωρο ή την άνοιξη. Σπέρνεται και με σπόρους νωρίς την Άνοιξη. Αφού εγκατασταθεί στο χωράφι μας μετά πολλαπλασιάζεται πλέον εύκολα από μόνος του. Του αρέσουν τα υγρά και ηλιόλουστα μέρη, αλλά αντέχει και αρκετά την ξηρασία απλώς δεν μεγαλώνει πολύ στη προκειμένη περίπτωση. Το χειμώνα μαραίνεται και ξαναβγαίνει την άνοιξη και διατηρείται πράσινος όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Εποχή συλλογής

Τα φύλλα και οι ανθισμένες ταξιανθίες του συλλέγονται αρχές με μέσα καλοκαιριού, και οι καρποί του μαζεύονται Αύγουστο με Σεπτέμβριο.

Άλλες χρήσεις

-Ο Διοσκουρίδης μας πληροφορεί ότι στην εποχή του έβραζαν τα φύλλα και τα έτρωγαν σαν λαχανικό. Τα θεωρούσαν καθαρτικά του φλέγματος! Οι καρποί του τρώγονται ή χρησιμοποιούνται στην παρασκευή γλυκισμάτων (πάντα τους καρπούς τους βράζουμε ή τους μαγειρέυουμε ,δεν τους τρώμε ωμούς).

-Ο χυμός των καρπών του είναι σκούρος μωβ και χρησιμοποιείται για τον χρωματισμό κρασιών, δερμάτων κ.α.

 -Οι Καυκάσιοι οινοποιούν το μούστο βάζοντας άνθη σαμπούκου, οι Βούλγαροι φτιάχνουν ξύδι σαμπούκου και οι Σέρβοι μαρμελάδες! Στον Καύκασο, πάλι, αρωματίζουν τις κρέμες με σαμπούκο.

-Γενικά χρησιμοποιείται περισσότερο στη ζαχαροπλαστική, για να αρωματίσουμε κέικ, μπισκότα, γαλατόπιτες και γλυκές πίτες με τυρί. Επίσης μπορούμε να αρωματίσουμε  ελαιόλαδο ή ξύδι.

-Η μπλε χρωστική ύλη από τους καρπούς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης, για να δοκιμαστεί αν κάτι είναι όξινο ή αλκαλικό. Γίνεται πράσινο σε ένα αλκαλικό διάλυμα και κόκκινο σε ένα όξινο διάλυμα.
-Επίσης είναι ένα από τα απαραίτητα φυτά στη δημιουργία του βιολογικού μας αγροκτήματος για την προσέλκυση ωφέλιμων εντόμων αλλά και για την δημιουργία καλύτερης κομπόστας μίας και είναι ένα από τα φυτά που φτιάχνουμε τον ενεργοποιητή κομπόστας.

Προφυλάξεις

Οι ανώριμοι ή αμαγείρευτοι καρποί του σαμπούκου είναι τοξικοί. Μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, εμετούς ή σοβαρή διάρροια. Μόνο τα μούρα χρώματος μπλε ή μαύρου του σαμπούκου είναι εδώδιμα.

Λόγου του ότι ο σαμπούκος έχει πιθανόν και διουρητικές δράσεις χρειάζεται προσοχή όταν χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα με φάρμακα που αυξάνουν τη διούρηση (διουρητικά).
Το ίδιο ισχύει και για τα υποτασικά φάρμακα.

Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ειδικά όταν λαμβάνετε ταυτόχρονα άλλα φάρμακα, βότανα ακόμα και συμπληρώματα.

Οι πληροφορίες που παρέχονται είναι καθαρά και μόνο για ενημερωτικό σκοπό.

Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεια ο Σαμπουκος χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση της γρίπης και των συμπτωμάτων της. Δύο ανεξάρτητες κλινικές έρευνες που δημοσιεύτηκαν το 2004, έδειξαν πως η κατανάλωση Σαμπούκου μειώνει σημαντικά τόσο τα συμπτώματα όσο και το χρόνο ανάρρωσης από τη γρίπη (τόσο τύπου Α όσο και τύπου Β). .

Ο Σαμπούκος περιέχει το περισσότερο νιτρικό κάλιο σε σχέση με οποιοδήποτε βότανο και είναι πλούσιος σε πολλές βιταμίνες (κυρίως Α, Β, C). Τον 17ο αιώνα ήταν δημοφιλές γιατρικό για να καθαρίζει τα φλέματα, ενώ τον 18ο αιώνα στην Γαλλία το απόσταγμα του Σαμπούκου εκθειαζόταν για την ικανότητά του να λευκαίνει το δέρμα και να σβήνει τις φακίδες. Τα φύλλα δρουν ως εξωτερικό μαλακτικό και επουλωτικό, εσωτερικό καθαρτικό, αποχρεμπτικό, διουρητικό και εφιδρωτικό. Επίσης λιωμένα χρησιμοποιούνται για μωλωπισμούς, διαστρέμματα, τραύματα και χιονίστρες συνήθως σε μορφή μίας ζεστής κομπρέσας. Για κρυολογήματα και πυρετούς ο Σαμπούκος συνδυάζεται με Μέντα, Αχιλλέα ή Ύσσωπο. Για τη γρίπη συνδυάζεται με Αγριμόνιο. Για την καταρροή με τη Χρυσόβεργα .

Παρασκευάζεται ως έγχυμα ρίχνοντας ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε 2 κουταλιές του τσαγιού ξηρά φύλλα, το σκεπάζουμε και το αφήνουμε 10 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε έως τρεις φορές την ημέρα. Τα κοπανισμένα φύλλα είναι αποτελεσματικό αντικουνουπικό ως έγχυμα. Βάζουμε μία χούφτα σε ένα δοχείο και προσθέτουμε βραστό νερό, το αφήνουμε μερικές ώρες και έπειτα όπως είναι κρύο το βάζουμε σε ένα σκούρο μπουκάλι. Αλείφουμε το δέρμα μας πριν κοιμηθούμε και αντίο κουνούπια…

Τα βότανα είναι και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως φάρμακα.Δεν υποστηρίζουμε την αυτοθεραπεία και σας προτείνουμε να συμβουλεύεστε πάντοτε το γιατρό σας πριν από τη λήψη τους

M.Gordova